Door het juçara-palmhart uit de palmsteel te halen, wordt de groente gedood, wat acht tot twaalf jaar duurt om het palmhart te genereren

De afbeelding van Valentin Salja is aangepast en is beschikbaar op Unsplash

Het juçara-palmhart groeit op de juçara-palm, een boomsoort met de wetenschappelijke naam Euterpe edulis. Deze palm is buitengewoon belangrijk voor het behoud van bossen in het bioom van het Atlantische Woud en het behoud ervan verzekert zijn ecologische rol bij het reguleren van de stroming van waterbronnen, het in stand houden van de bodemvruchtbaarheid, koolstofvastlegging, bescherming van berghellingen en hoge genetische variabiliteit. . De soort is van groot belang in de ecologische context van het dichte ombrofiele bos (bossen met vegetatie die bestaat uit struiken, varens, palmen, bromelia's, wijnstokken), aangezien het een fundamentele rol speelt in de voedselsamenstelling van gewervelde herbivoren (zoals toekans, lijsters, stinkdieren, gordeldieren, eekhoorns). ) en ongewervelde dieren, en kan worden beschouwd als een sleutelsoort, vanwege het feit dat de vruchten rijp zijn in een tijd van voedselschaarste. Geschat wordt dat ongeveer 70 soorten fauna zich voeden met de vrucht van de palm.

Even belangrijk is het benadrukken van de juiste en duurzame manieren van cultivatie en beheer die kunnen samenwerken bij de revitalisering van ontboste gebieden, aangezien hun bestaan rechtstreeks verband houdt met het behoud van de biodiversiteit van het Atlantische Woud.

Volgens gegevens van het Juçara-netwerk (articulatie van organisaties en producenten die werken met het duurzame gebruik van de juçara-palm), zijn er in principe drie vormen van teelt:

Definitieve schaduwwerking kan de optie zijn bij het herstellen en / of herstellen van inheems bos of bebossing, aanplant tussen bestaande bomen.
Tijdelijke zonwering kan worden toegepast bij herbebossing, waarbij de winning van hout moet worden gesynchroniseerd met de fase waarin het gebrek aan schaduw geen invloed heeft op de ontwikkeling van E. edulis (wetenschappelijke naam van de juçarapalm).
Het consortium van E. edulis in agroforestry-systemen biedt de mogelijkheid om waarde toe te voegen met de exploratie van niet-houten bosproducten (NTFP's), zoals het gebruik van fruitpulp voor sappen en / of derivaten of het produceren van diervoeder met het endosperm van de zaden. Het biedt ook de mogelijkheid om te anticiperen op inkomsten uit meerjarige gewassen.

De belangrijkste bewerking voor het plantgebied is een open plek (die bestaat uit maaien, zeis, struiken en kleine planten) om de doorvoer binnen het gebied te vergemakkelijken, waarbij voornamelijk soorten worden verwijderd die de ontkiemings- en groeifasen van de plant belemmeren, zonder compromissen te sluiten zijn aanvankelijke schaduw en moet zorgvuldig worden gedaan om de natuurlijke regeneratie van planten met boomgewoonten niet te elimineren.

Volgens de Braziliaanse Agricultural Research Corporation (Embrapa) is Brazilië de grootste producent en consument van palmharten. Alleen al de Braziliaanse productie vertegenwoordigt meer dan 50% van alle palmharten die in de wereld worden verkocht.

Volgens gegevens uit 2007 van het Instituto de Economia Agrícola is de staat Pará de grootste producent met betrekking tot palmharten die uit de natuur zijn gewonnen, gevolgd door Santa Catarina en São Paulo.

Bovendien toonde een onderzoek door de Amazonas State Research Support Foundation in 2003 aan dat de staat São Paulo 70% van alle palmharten die in Brazilië geproduceerd worden en 50% van de palmharten die wereldwijd geproduceerd worden, consumeerde.

Ontbossing "Culposo" en "Doloso"

Als we het juçara-palmhart consumeren, dragen we schuldig (zonder de bedoeling) bij aan de voortzetting van deze extractieve activiteit die kan leiden tot het uitsterven van de juçara-palm en andere soorten schimmels, vogels en insecten die de biodiversiteit van het Atlantische Woud integreren.

Dit komt omdat de juçara-palm wordt geboren uit een zaadje en een enkele stam vormt - waardoor hij wordt opgeofferd bij de oogst van het palmhart, gewonnen uit de stengel. Bovendien duurt de voortplanting lang - ongeveer 8 tot 12 jaar voordat de plant een kwaliteitshart van palm kan produceren.

Er is echter de sociaaleconomische factor die dit scenario nog complexer maakt: veel inheemse families uit het Atlantisch Woud zijn afhankelijk van winning en verkoop om te overleven. Deze gemeenschappen zijn vaak samengesteld uit caiçara's en quilombolas, dat wil zeggen mensen die meestal behoeftig zijn en die vaak van hun land zijn verwijderd door grote vastgoedondernemingen (of gevallen waarin de ontwikkeling niet eens is aangebroken, tot het punt dat er geen andere alternatieven voor overleving worden gegenereerd) ). Toch bevinden deze mensen zich in een geglobaliseerde wereld, waar ze niet langer alleen kunnen produceren voor hun eigen levensonderhoud.

Als voorbeeld kunnen we het geval van Ubatuba aan de kust van São Paulo noemen. De stad heeft een plattelandsbevolking van ongeveer vijfduizend inwoners, onder wie gezinnen die - vanwege de wetgeving die de instandhoudingseenheden regelt - beperkingen hebben om landbouw en winning in deze gebieden te beoefenen. Dit heeft geleid tot een afname van de productieve activiteiten, wat de sociale reproductie van deze groepen in gevaar brengt en leidt tot een wanordelijke exploitatie van natuurlijke hulpbronnen, wat de duurzaamheid van ecosystemen in gevaar brengt.

Wat zijn beschermde gebieden?

Bovendien is er zakelijke schuld. Hoewel verschillende wetten de exploitatie van welke aard dan ook in gebieden van het Atlantische Woud verhinderen (zoals de Wet milieucriminaliteit - Wet 9.605 van februari 1998 en andere), is het gebruikelijk om zaken te bedenken van bedrijven die illegaal juçara-hart van palm winnen en verkopen aan zeer hoge kosten, met valse verkoopcertificering op het verpakkingsetiket.

Alternatieven om het te bewaren

De mogelijkheid om in te grijpen in inheemse vegetatie, in kleine eigendommen, en de herintroductie van de juçara-palm voor de fruitproductie in het Atlantische Woud kan voorheen onderbenutte gebieden veranderen in economisch levensvatbare locaties, wat een positieve invloed heeft op de lokale biodiversiteit.

Ondanks wettelijke beperkingen is het economisch potentieel groot. De verrijking in reepjes vergemakkelijkt de groei, omdat het door een opening voor het planten van juçara-palmbomen zorgt voor de nodige licht- en kiemomstandigheden voor de zaden. Direct hieraan gekoppeld is het feit dat de juçara vruchten produceert die vergelijkbaar zijn met die van açaí - iets heel relevant om projecten uit te voeren die de exploitatie van deze palmbomen mogelijk maken zonder ze te beschadigen, zoals gebeurt bij de extractie van het hart van palm. Op deze manier verliezen gezinnen die voor hun levensonderhoud van deze palm afhankelijk zijn, hun bron van inkomsten niet, volgens het Juçara-project, dat deze actielijn volgt.

De prikkel om het fruit te beheren, in plaats van het hart van de palm, kan aanzienlijk bijdragen aan het verminderen van de druk op deze soort en aan de oplossing van sociaal-ecologische conflicten die verband houden met het gebruik van natuurlijke hulpbronnen door gemeenschappen in gebieden die van belang zijn voor natuurbehoud.

Voor juçara-palmvruchten kan een breed scala aan toepassingen worden gebruikt: gepasteuriseerde en / of bevroren pulp, probiotische dranken (micro-organismen die een effect hebben op de bacteriële darmbalans, controle van cholesterol en diarree en een verminderd risico op kanker ) en gemengde sappen, evenals ingrediënten voor de voedingsindustrie (natuurlijke kleurstoffen of antioxidanten) en cosmetica (olie en extracten rijk aan bioactieve verbindingen) uit de bijproducten van de verwerking van juçara-pulp.

Gelukkig ontstaan er in het hele land projecten die zich bezighouden met het voortbestaan van palmbomen en wordt er belangrijk bewustwordingswerk verricht, zowel voor degenen die verkopen als voor degenen die het hart van palm kopen, simpelweg omdat ze niet weten hoe ernstig de situatie is. In São Paulo richt het Juçara-project zich op de verspreiding en uitbreiding van het gebruik van juçara-palmfruit voor de productie van voedselpulp en het gebruik ervan bij het koken, en ook op de consolidering van de productieketen, door de verspreiding van het duurzame beheer van juçara naar het genereren van inkomsten in verband met activiteiten voor het herstel van soorten en het Atlantische Woud.

Een ander belangrijk werk wordt uitgevoerd door de Boticário Foundation in het Salto Morato Nature Reserve, gelegen in Guaraqueçaba, aan de kust van Paraná. Het project richt zich op het behoud en de bevordering van de biodiversiteit en zorgt ervoor dat zaden worden verspreid in prioritaire gebieden van het reservaat, met als doel bij te dragen aan het herstel van de juçara-palmpopulatie, door te helpen bij het herstel van deze soort en de andere die zich voeden van zijn vruchten. Op deze manier beginnen de dieren bij te dragen aan de verspreiding van de zaden, waardoor het proces van revitalisering van het Atlantische woud in de regio versnelt.

Consumententips

Het secretariaat van het milieu van de staat São Paulo stelt op zijn website een ruimte ter beschikking met tips voor het bewust consumeren van palmharten. Uitchecken:

Geef de voorkeur aan het hart van palm afkomstig van duurzame aanplant, gewonnen uit de real, pupunha en açaí palmen. De laatstgenoemden, afkomstig uit de Amazone en op grote schaal gekweekt in de staat São Paulo, vormen klonten en brengen "jongen" voort, die groeien met de doorsnijding van de hoofdstam, en hun reproductie vindt plaats in de periode van 18 tot 24 maanden;
Voordat u een hart van palmglas koopt, noteert u op het etiket de soort palm waaruit het werd gewonnen en het productregistratienummer bij het Braziliaanse Instituut voor Milieu en Hernieuwbare Natuurlijke Hulpbronnen - IBAMA en het National Health Surveillance Agency - ANVISA;
Controleer in restaurants de oorsprong van het palmhart dat aan tafel wordt geserveerd. Gebruik het product bij twijfel niet;
Koop nooit palmharten die langs de weg op de markt worden gebracht, voornamelijk “ in natura ”, aangezien het over het algemeen illegale extractieproducten zijn;
Vermijd het consumeren van het gehakte hart van palm, omdat ze meestal afkomstig zijn van palmbomen met verschillende diameters die illegaal zijn verzameld.

Bewustzijn

Het geval van ontbossing in het Atlantische Woud en meer in het bijzonder de juçara-palm illustreert de reeks gebeurtenissen en omstandigheden die elkaar kruisen bij het creëren van een steeds vijandiger scenario voor de natuur.

In eerste instantie wordt het juçara-hart van palm gewonnen vanwege de vraag naar de consumptie ervan. Maar het is relevant om te zeggen dat dergelijke consumptie beantwoordt aan de wens van ons allemaal om als samenleving te genieten van een geavanceerd product - terwijl de markt zelf de marketing aanbiedt van pupunha-palmharten, die een veel lagere milieu-impact hebben en voornamelijk in São Paulo worden verbouwd. Dit toont aan dat wij in het middelpunt staan van de kwestie van deze en vele andere gevallen waarbij ecosystemen en biomen over de hele wereld worden beroofd.

Een ander belangrijk feit, en veel ernstiger, is dat dit systeem mensen die altijd van de landbouw hebben geleefd indirect conditioneerde om roofzuchtige landbouwpraktijken te gebruiken om in hun levensonderhoud te voorzien. Is het echt nodig om palmhart te eten?