Slaapverlamming: wat het is, symptomen en hoe te vermijden

Tijdens een slaapverlamming kan de persoon mogelijk niet bewegen of praten

Slaap verlamming

Jessica Flavia-afbeelding beschikbaar op Unsplash

Wat is slaapverlamming

Slaapverlamming is het tijdelijke verlies van spierfunctie tijdens de slaap, waardoor de persoon niet kan bewegen of spreken. Het komt meestal voor wanneer iemand in slaap valt of tijdens het ontwaken.

Slaapverlamming manifesteert zich meestal voor het eerst tussen 14 en 17 jaar. Het is een veel voorkomende aandoening, die tussen 5 en 40% van de wereldbevolking treft.

Afleveringen van slaapverlamming kunnen optreden samen met een andere slaapstoornis die bekend staat als narcolepsie. Narcolepsie is een chronische aandoening die gedurende de dag ernstige slaperigheid en plotselinge "slaapaanvallen" veroorzaakt. Veel mensen die geen narcolepsie hebben, kunnen echter slaapverlamming ervaren.

Ondanks dat het voor sommige mensen beangstigend is, is slaapverlamming niet gevaarlijk en vereist over het algemeen geen medische tussenkomst.

Symptomen van slaapverlamming

Als u de symptomen van slaapverlamming begrijpt, kunt u kalm blijven tijdens of na een episode. Het meest voorkomende kenmerk van een slaapverlamming is het onvermogen om te bewegen of te spreken. Immobiliteit kan enkele seconden tot ongeveer twee minuten duren.

Afleveringen eindigen meestal vanzelf of wanneer iemand met slaapverlamming door iemand wordt aangeraakt. Zelfs als ze zich bewust zijn van wat er gebeurt, kunnen degenen die met een slaapverlamming worden geconfronteerd, niet bewegen of praten.

In zeldzame gevallen ervaren sommige mensen droomhallucinaties die veel angst of onrust kunnen veroorzaken, maar die onschadelijk zijn.

Slaapverlamming en narcolepsie

Slaapverlamming kan vanzelf optreden. Het is echter ook een veel voorkomend symptoom van narcolepsie.

Symptomen van narcolepsie zijn onder meer plotselinge gevoelloosheid, plotselinge spierzwakte en levendige hallucinaties.

Wie loopt er risico op slaapverlamming?

Kinderen en volwassenen van alle leeftijden kunnen slaapverlamming ervaren. Bepaalde groepen lopen echter een groter risico dan andere. Hoogrisicogroepen zijn onder meer mensen met:

  • Angst stoornissen;
  • Diepe depressie;
  • Bipolaire stoornis;
  • Posttraumatische stressstoornis (PTSD).

In sommige gevallen lijkt slaapverlamming genetisch te zijn. Deze aandoening is echter zeldzaam. En er is niet genoeg wetenschappelijk bewijs dat het erfelijk is. Op je rug slapen en niet slapen zijn gewoonten die slaapverlamming kunnen veroorzaken.

Wat zijn de behandelingsopties voor slaapverlamming?

Symptomen van slaapverlamming verdwijnen meestal binnen enkele minuten en hebben geen blijvend effect of lichamelijk trauma. De ervaring kan echter behoorlijk verontrustend en beangstigend zijn.

Slaapverlamming die geïsoleerd optreedt, behoeft geen behandeling. Maar de slaapverlamming die optreedt bij mensen met narcolepsie verdient meer aandacht. De persoon moet medische hulp zoeken, vooral als de symptomen de routine aanzienlijk verstoren.

Voor de diagnose van slaapverlamming kan een slaaponderzoek, polysomnografie genaamd, nodig zijn. De arts plaatst elektroden op de kin, hoofdhuid en aan de buitenrand van de oogleden om de elektrische activiteit van spieren en hersengolven te meten. Ademhaling en hartslag worden ook gecontroleerd. In sommige gevallen registreert een camera bewegingen tijdens de slaap.

Hoe slaapverlamming voorkomen?

Het is mogelijk om de symptomen of de frequentie van slaapverlammingsepisodes te minimaliseren met een paar eenvoudige veranderingen in dagelijkse gewoonten, zoals:

  • Vermijd stress;
  • Train regelmatig, maar niet vlak voor het slapengaan;
  • Rust veel;
  • Houd een regelmatig slaapschema aan;
  • Gebruik voorgeschreven medicijnen correct;
  • Ken de bijwerkingen en interacties van verschillende geneesmiddelen om mogelijke onaangename reacties, waaronder slaapverlamming, te voorkomen.

Als u psychische stoornissen heeft, zoals angst of depressie, kan het gebruik van antidepressiva episodes van slaapverlamming verminderen. Antidepressiva kunnen helpen om het aantal dromen te verminderen, waardoor slaapverlamming wordt verminderd. Maar wees voorzichtig: neem nooit zelfmedicatie, zoek gespecialiseerde medische hulp.