Lees meer over de drie verschillende vormen van veroudering in de huidige praktijk en de risico's die ze bieden

Afbeelding van Michael Gaida via Pixabay

We leven in een tijd van snelle en frequente veranderingen - cultureel, economisch en sociaal. Wij mensen zijn ook onderhevig aan deze veranderingen en het is door hen dat we ons gedrag veranderen. Veroudering is een opvallend kenmerk van dit hedendaagse scenario en manifesteert zich in drie vormen: geprogrammeerd, perceptueel en functie.

Technologische vooruitgang is in deze context belangrijk en heeft deze nieuwe organisatie van de samenleving gestimuleerd, die is overgegaan tot de opkomst van nieuwe wensen en behoeften. Zo werden productie en consumptie beheerst door de wet van veroudering, verleiding en diversificatie, die dicteerde dat het nieuwe altijd superieur zal zijn aan het oude, waardoor het onbruik en de voortijdige verwijdering van de geconsumeerde producten wordt versneld. Kopen is een daad van creatie, identiteit, identificatie, expressie en communicatie geworden.

Naast deze nieuwe organisatie en de nieuwe manieren van produceren en consumeren die zijn ontstaan, is er ook het feit dat we een periode van intense bevolkingsgroei doormaken. Volgens het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) telt de planeet nu meer dan zeven miljard mensen en naar verwachting zal de wereldbevolking in het midden van de 21e eeuw meer dan negen miljard inwoners bedragen. De versnelde vraag naar producten en diensten om ons van dienst te zijn, is dus een probleem dat we het hoofd moeten bieden.

De sterke stimulans van de overheid voor bedrijven om de productie en het concurrentievermogen te verhogen, bevordert een toenemende stimulering van de consumptie en onthult de psychologie van afval die nog steeds de hedendaagse industriële richting domineert. Als gevolg hiervan hebben we een onbalans veroorzaakt door de versnelde winning van grondstoffen, het verhogen van de uitgaven aan water en elektriciteit, naast vervuilingspercentages en broeikasgasemissies.

Deze onbalans hangt samen met de grote vraag die wordt gegenereerd door de bevolkingsgroei en de verstedelijking van de planeet, en met de kapitalistische logica die ernaar streeft om winst te maken door het productietempo te verhogen. In deze omstandigheden valt het concept van productveroudering op.

De term veroudering betekent verouderd raken. Het is het proces of de toestand van wat aan het verouderen is of zijn nut heeft verloren en dat bijgevolg in onbruik is geraakt. Vanuit een commercieel oogpunt wordt veroudering gedefinieerd door de toepassing van technieken die worden gebruikt om de duurzaamheid van producten en diensten kunstmatig te beperken met als enig doel herhalende consumptie te stimuleren.

Dit concept ontstond tussen 1929 en 1930, tegen de achtergrond van de Grote Depressie, en had tot doel een marktmodel aan te moedigen dat gebaseerd is op serieproductie en consumptie, om de economie van de landen in die periode te herstellen. In korte tijd bracht veroudering een van de ernstigste milieueffecten aan het licht: het beheer van afval als gevolg van het proces van ongeremde consumptie.

Belangrijkste strategieën voor veroudering

Er zijn momenteel drie hoofdstrategieën die worden gebruikt als motor van de economie en het consumentisme, waardoor producten overbodig worden. Dit zijn: geprogrammeerde of hoogwaardige veroudering, perceptuele of gewenste veroudering en technologische of functionele veroudering.

Geplande veroudering

Sascha Pohflepp, Sea of ​​phones, CC BY 2.0

Ook bekend als geplande veroudering of veroudering van kwaliteit, verwijst het naar de onderbreking of planning van de levensduur van een product die opzettelijk door de fabrikant is gemaakt. Met andere woorden, het bestaat uit het produceren van artikelen waarvan het einde van hun nuttige levensduur al is bereikt.

Daarom gaat het om het verkorten van de gebruiksduur van een product, zodat consumenten gedwongen worden om in korte tijd nieuwe producten voor hetzelfde doel te kopen, waardoor de winstgevendheid van bedrijven toeneemt. Zo worden producten met een kortere houdbaarheid met opzet verkocht met de bedoeling de consumptie te versnellen.

Geprogrammeerde veroudering is de strategie die door sommige economen wordt genoemd als een van de grootste en belangrijkste oplossingen die tijdens de crisis van 1929 in de Verenigde Staten zijn gebruikt om de werkloosheid te verlagen en de Amerikaanse economie op te warmen. Kort daarna werd deze strategie wereldwijd toegepast. Lees meer in het artikel: "Wat is geplande veroudering?".

Een baanbrekend en symbolisch geval van deze praktijk deed zich voor bij het Phoebus-kartel, gevestigd in Genève, dat de hele lampenindustrie onder zich had georganiseerd, met de deelname van de belangrijkste lampenfabrikanten in Europa en de Verenigde Staten. Er werd een verlaging van de kosten en de levensverwachting voor lampen vastgesteld van 2.500 uur naar slechts 1.000 uur. Zo zouden bedrijven de vraag en productie kunnen beheersen. En dit soort praktijken, dat begon in de jaren dertig, gaat vandaag door.

Er zijn ook enkele voorbeelden in de textielindustrie. In 1940 creëerde Dupont, een chemisch bedrijf, nylon, een extreem sterke en revolutionaire nieuwe synthetische vezel. Maar er was een probleem met deze uitvinding: vrouwen stopten met het kopen van nieuwe panty's vanwege de efficiëntie van het gemaakte nylon. De ingenieurs van Dupont moesten dus een zwakkere vezel ontwerpen.

Een ander voorbeeld deed zich voor tijdens de eerste generatie van de iPod, de muziekspeler van Apple , die met opzet was ontworpen voor een korte levensduur. Casey Neistat, een kunstenaar uit New York, Verenigde Staten, had $ 500 betaald voor een iPod waarvan de batterij 18 maanden later niet meer werkte. Hij klaagde, maar Apple's antwoord was: "Het is de moeite waard om een ​​nieuwe iPod te kopen." Na het verliezen van de rechtszaak en alle negatieve gevolgen van dien, heeft Apple een deal gesloten met consumenten, een programma voor batterijvervanging opgesteld en de iPod-garantie verlengd.

Een ander geval van deze praktijk is te zien op het gebied van jet-ink-printers. Ze zouden een systeem hebben dat speciaal is ontwikkeld om de apparatuur na een bepaald aantal afgedrukte pagina's te vergrendelen, zonder de mogelijkheid tot reparatie. Voor de consument is het doorgegeven bericht dat de printer kapot is gegaan en er geen reparatie is. Maar in werkelijkheid werd het bestaan ​​van een chip ontdekt, Eeprom genaamd , die aangeeft hoe lang het product meegaat. Wanneer een bepaald aantal afgedrukte pagina's is bereikt, stopt de printer gewoon met werken.

Perceptuele veroudering

Perceptuele veroudering wordt ook wel psychologische veroudering of wenselijkheidsveroudering genoemd. Het komt voor wanneer een product, dat perfect werkt, als verouderd wordt beschouwd vanwege het uiterlijk van een ander, met een andere stijl of met een verandering in de lopende band. Deze strategie wordt vanuit emotioneel oogpunt de voortijdige devaluatie van een product of dienst genoemd en wordt veel gebruikt door bedrijven met als hoofddoel meer verkoop.

De psychologische devaluatie van producten resulteert voor gebruikers in het gevoel dat hun goede verouderd is, waardoor het object minder wenselijk wordt, hoewel het nog steeds werkt - en vaak in perfecte staat. Deze strategie kan dus ook psychologische veroudering worden genoemd, omdat ze volledig gerelateerd is aan de wensen en verlangens van de consument.

Met andere woorden, er worden mechanismen aangenomen om de stijl van producten te veranderen als een manier om consumenten ertoe aan te zetten herhaaldelijk te gaan winkelen. Het gaat erom het product in de hoofden van mensen te besteden. Op deze manier worden consumenten ertoe gebracht het nieuwe te associëren met het beste en het oude met het slechtste. De stijl en het uiterlijk van de goederen worden zeer belangrijke elementen en het is het ontwerp dat de illusie van verandering brengt door het creëren van een stijl. Zo zorgt de waargenomen veroudering in veel gevallen ervoor dat consumenten zich ongemakkelijk voelen bij het gebruik van een product waarvan zij denken dat het verouderd is.

Het is design, samen met reclame, dat er in de loop der jaren in is geslaagd om het ongebreidelde verlangen naar consumptie bij mensen op basis van een bedrijfsstrategie op te wekken. Deze praktijk leidt ertoe dat een groot deel van de bevolking wordt geconditioneerd om te geloven dat het bezit van materiële goederen toegang geeft tot geluk. Reclame en de media fungeren als trendsetters en stimuleren ontwerpprojecten door een aanzienlijke bekendheid en aanwezigheid in de verbeelding van consumenten mogelijk te maken.

De perceptuele verouderingstrategie kan worden beschouwd als een onderverdeling van geprogrammeerde veroudering (lees meer in "Perceptuele veroudering: het verlangen naar het nieuwe stimuleren"). Het grote verschil tussen de twee strategieën is dat geprogrammeerde veroudering een product verouderd maakt door de levensduur te verkorten, waardoor het zijn functionaliteit verliest, en perceptuele veroudering maakt het product verouderd in de ogen van de consument en wordt niet langer waargenomen. als stijltrend, ook al is het nog steeds perfect functioneel.

Technologische veroudering

Afbeelding van Rudy en Peter Skitterians via Pixabay

Deze strategie verschilt van de eerder gepresenteerde. Technologische veroudering of veroudering van functies, zoals het ook wordt genoemd, treedt op wanneer een product, zelfs wanneer het werkt en de functie vervult waarvoor het is ontworpen, wordt vervangen door een nieuw product met meer geavanceerde technologie, waardoor de behoeften efficiënter worden vervuld. klant. Dit is een vorm van veroudering die optreedt wanneer een echt verbeterd product op de markt wordt geïntroduceerd.

Deze vorm van veroudering wordt door sommige experts beschouwd als de oudste en meest permanente vorm van veroudering sinds de industriële revolutie, en kan worden geanalyseerd door middel van technologische innovaties. De veroudering van de functie wordt dus geassocieerd met de conceptie van vooruitgang die wordt waargenomen met technologische vooruitgang die in de afgelopen jaren in de samenleving heeft plaatsgevonden.

Technologische veroudering maakt deel uit van de aard van ontwikkeling. Deze strategie verwijst naar wat er gebeurt als er in feite een verbetering is en daarom is het geen slechte zaak, en het is belangrijk dat het gebeurt.

Als we naar ons recente verleden kijken, zien we expliciet het gebruik van de functie-verouderingstrategie in verschillende soorten producten: op het gebied van mobiele telefoons - die in minder dan twee decennia van commercialisering de innovaties van verschillende bestaande elektronica al overtreffen voordat ze verschijnen op de markt; op het gebied van fotocamera's - die digitaal zijn geworden en nieuwe functies zijn toegevoegd, waardoor het werkgebied is uitgebreid; en op het gebied van producten gerelateerd aan het IT-gebied, die voortdurend in versneld tempo nieuwe functies toevoegen.

Ondanks enkele negatieve aspecten, wordt de veroudering van de functie als de minst perverse beschouwd en als degene die het dichtst bij de principes van duurzaamheid komt. Het is een visie waarin een bestaand product pas ouderwets wordt als (en als) een nieuw product wordt geïntroduceerd dat zijn functie beter vervult. Het product is niet vervaardigd met geboorteafwijkingen, zoals in het geval van geprogrammeerde veroudering, wat gedeeltelijk voortijdige verwijdering voorkomt. Lees meer in "Functie-veroudering: technologische vooruitgang die consumptie aanmoedigt".

Alternatieven

De versnelde vraag naar nieuwe producten, vergezeld van de voortijdige verwijdering van producten die nog in gebruik zijn, leidt tot een verhoogde productie van afval, gericht op afval. De praktijk van veroudering heeft een van de ernstigste milieueffecten waarmee we momenteel worden geconfronteerd, versterkt: het beheer van afval dat het gevolg is van het proces van ongeremde consumptie.

Hierdoor ontstaat de zoektocht naar haalbare alternatieven voor de verwijdering van afval afkomstig van de consumptiemaatschappij. Het is van vitaal belang om de huidige systemen en strategieën die worden gebruikt opnieuw te bekijken. In deze context verschijnt het concept van circulaire economie als een belofte (lees meer in "Wat is circulaire economie"). Het kan worden beschouwd als een combinatie van verschillende concepten die in de vorige eeuw zijn gecreëerd, zoals: regeneratief ontwerp, prestatie-economie, cradle to cradle - from cradle to cradle, industriële ecologie, biomimetica, blauwe economie en synthetische biologie. De focus van iedereen is het ontwikkelen van een structureel model voor het herstel van de samenleving.

De circulaire economie is een concept gebaseerd op de intelligentie van de natuur, in tegenstelling tot het huidige lineaire productieproces door een circulair proces voor te stellen, waarbij afval een input is voor de productie van nieuwe producten. De productieketen zou opnieuw worden bedacht, zodat onderdelen van bijvoorbeeld gebruikte apparaten opnieuw kunnen worden verwerkt en opnieuw in de productieketen kunnen worden geïntegreerd als componenten of materialen van anderen. De circulaire economie vertrekt dus van het voorstel om het concept van afval te deconstrueren met de ontwikkeling van projecten en systemen die de voorkeur geven aan natuurlijke materialen die volledig kunnen worden teruggewonnen.

Bovendien beginnen sommige bewegingen en acties tegen de praktijk van veroudering op te komen. Een daarvan is de fixer-beweging, die kan worden beschouwd als een uitdrukking van de zich ontwikkelende tegencultuur, en door de meest enthousiaste deelnemers wordt erkend als een vorm van activisme. Het begon in Nederland en kwam tot stand door journaliste Martine Postma met de oprichting van de 'Stichting Repair Café'.

Gemaakt met de bedoeling om de actie te promoten, besloot de journalist mensen te helpen hun eigen objecten op een praktische manier te repareren, waarbij onnodige kosten tijdens de reparatie werden vermeden. Deze actie bevordert de verlenging van de levensduur van de producten en leert de deelnemers om ze te repareren bij een nieuwe behoefte.

Door deze beweging van fixeerders ontdekken mensen dat ze producten die eerder werden bewaard of weggegooid nieuw leven kunnen inblazen. En, volgens de meest enthousiaste deelnemers aan deze beweging, "is het beste voor de planeet om afval niet te recyclen, maar niet om het te produceren".

De kern van deze beweging is de discussie over veroudering en het besef dat veel problemen veroorzaakt door onbeperkte consumptie en de snelle veroudering van producten zouden worden vermeden als de ontwerp- en consumptiecultuur van bedrijven de snelle verwijdering van producten niet zou aanmoedigen. We weten dat de natuur eindig is, dat staat buiten kijf. Daarom kan het doel van economische activiteiten niet alleen winst zijn en de resulterende productie van afval. Nieuwe strategieën en organisatievormen zijn nodig.

Original text

Contribute a better translation

---