Cafeïne kan worden gebruikt om depressie en astma te behandelen, maar het heeft ook bijwerkingen

De afbeelding van Jannis Brandt in grootte gewijzigd en bewerkt, is beschikbaar op Unsplash

Wat is cafeïne en hoe werkt het?

Cafeïne is een psychostimulerende alkaloïde die tot de groep van xanthines behoort. Xanthinederivaten worden gebruikt als hersenstimulerende of psychomotorische stimulerende middelen omdat ze inwerken op de hersenschors en medullaire centra. Daarom heeft cafeïne een duidelijk effect op de mentale en gedragsfunctie. Het werkt in op het autonome zenuwstelsel en het werkingsmechanisme ervan remt adenosinereceptoren.

Adenosine is een neurotransmitter die de hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur regelt. Het wekt gevoelens van slaap en vermoeidheid op. Omdat cafeïne de werking ervan remt, veroorzaakt het de tegenovergestelde effecten. Daarom is cafeïneconsumptie gerelateerd aan onder andere een verhoogde concentratie, een beter humeur, gewichtsbeheersing. Mensen die de stof regelmatig gebruiken, observeren hun sensaties echter minder.

Cafeïne is wereldwijd de meest geconsumeerde psychoactieve stof, door alle leeftijdsgroepen, geslachten en geografische locaties. Volgens een studie die alle soorten bronnen omvat die cafeïne bevatten, wordt geschat dat de wereldconsumptie in de orde van grootte van 120 duizend ton per jaar ligt.

In plantaardige producten wordt het aangetroffen in meer dan 63 plantensoorten. Cafeïne is in grote hoeveelheden aanwezig in koffiezaden, groene theebladeren, cacao, guarana en yerba mate. Cafeïne wordt ook aangetroffen in frisdranken op basis van cola, energiedranken en sommige medicijnen zoals griep, pijnstillers en eetlustremmers.

Een kopje koffie bevat tussen de 60 mg en 150 mg cafeïne, afhankelijk van de koffiesoort. De laagste waarde (60 mg) komt overeen met een kopje oploskoffie, terwijl een gezette koffie 150 mg cafeïne per kopje kan bereiken. Lees meer over de verschillende manieren om koffie te zetten in het artikel: "Hoe maak je koffie op de meest duurzame manier". En ken de voordelen ervan: "Acht ongelooflijke voordelen van koffie". Een blikje cola frisdrank bevat ongeveer 34 mg tot 41 mg cafeïne.

Van de natuurlijke bronnen van cafeïne wordt koffie het meest ingenomen. De concentratie cafeïne in koffie is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de variëteit van de plant, de teeltwijze, de groeiomstandigheden en genetische en seizoensaspecten. Bovendien, wanneer de drank wordt bereid, beïnvloeden factoren zoals de hoeveelheid poeder, de productiemethode (of het product nu geroosterd of instant, cafeïnevrij of traditioneel is) en het bereidingsproces (bijvoorbeeld uitgedrukt of geperst) de hoeveelheid van cafeïne.

Koffiedik: 13 ongelooflijke toepassingen

Donkere koffiesoorten lijken meer cafeïne te bevatten dan lichte koffiesoorten, maar dit is niet waar. Hoewel donkere koffie sterker en voller is, verbrandt het brandproces een deel van de cafeïne. Om deze reden zijn donkere gebrande koffies een betere optie voor degenen die willen genieten van de drank en de effecten van cafeïne minder intens voelen.

Volgens de European Food Information Council varieert de gemiddelde halfwaardetijd (tijd die nodig is om de concentratie van een medicijn in het lichaam te halveren) van cafeïne in het lichaam van twee tot tien uur. Er is een grote individuele variatie en het organisme bereikt zijn maximale concentratie een uur na inname.

Volgens een rapport dat is gepubliceerd door het wetenschappelijk comité van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA), zou de veiligheidslimiet gemiddeld 400 mg per dag (ongeveer vier kopjes koffie) zijn voor volwassen personen met een gewicht van ongeveer 70 kg. Voor zwangere of zogende vrouwen zou de waarde 200 mg per dag zijn.

Effecten op het lichaam en het gebruik ervan bij behandelingen

Een dosis sterke koffie kan de mentale en zintuiglijke scherpte in minuten verhogen, wat opwinding en euforie veroorzaakt. Cafeïne heeft een ergogeen effect, dat wil zeggen dat het een apparaat is dat de intensivering van fysieke, mentale en mechanische grenzen mogelijk maakt, waardoor het begin van vermoeidheid wordt vertraagd.

Het gebruik van cafeïne is heel gebruikelijk in de sport. In de afgelopen jaren hebben mensen die het gewichtsverlies willen versnellen en duurtesters de stof gebruikt. Inname van slechts 3 mg tot 6 mg cafeïne per kilogram lichaam zorgt al voor een verbetering van de atletische prestaties. Studies tonen aan dat cafeïne de spierkracht en weerstand tegen vermoeidheid vergroot.

Onderzoek wijst op de ergogene rol bij sportprestaties. Sporters die 330 mg cafeïne consumeren, wat overeenkomt met ongeveer twee kopjes sterke koffie, lopen gemiddeld 15 minuten meer dan wanneer ze zonder cafeïne trainen. Dit effect op de prestaties is voornamelijk te wijten aan de verandering in de perceptie van vermoeidheid. In combinatie met deze vermindering van vermoeidheid verhoogt koffie de alertheid. Er is dus een verbetering in de uitvoering van activiteiten die aandacht en waakzaamheid vereisen.

Omdat cafeïne de fysieke prestaties verhoogt, is het op de lijst van stoffen opgenomen die door het Internationaal Olympisch Comité (IOC) zijn verboden. Het bureau stelde een limiet vast van 12 microgram per milliliter (µg / ml) cafeïne in de urine als parameter voor het detecteren van doping . Dit niveau kan worden bereikt door drie tot zes kopjes sterke koffie te consumeren.

Volgens een studie versnelt cafeïne het metabolisme en heeft het een thermogene en diuretische werking. Bovendien heeft het een anoretisch effect (verlies van eetlust) op het zenuwstelsel, wat leidt tot een afname van het lichaamsgewicht. Omdat het een adenosine-antagonist is in vetweefsel, helpt het bij het mobiliseren van vetten uit afzettingen (lipase). Het werkt dus met een afslankend effect.

Verschillende onderzoeken hebben de relatie tussen cafeïne onderzocht bij het voorkomen van de ontwikkeling van depressie. Door de adenosinereceptor te remmen, is het omgekeerd evenredig met depressie en verslechtering van het geheugen. Naast het preventieve gebruik van depressie, kan het een therapeutisch effect hebben, aangezien het abnormale synaptische plasticiteit controleert en neuroprotectie biedt. Uit onderzoek is gebleken dat mensen die met cafeïne worden behandeld, significant minder depressieve symptomen hebben in stressvolle situaties. Dit komt omdat het vermoeidheid vermindert en de tolerantie verhoogt voor verschillende symptomen die hyperirritatie en frustratie bij het individu kunnen veroorzaken.

Recente experimenten suggereren dat cafeïne neurodegeneratie en geheugenverlies (reeks technieken die worden gebruikt om het geheugenproces te ondersteunen) als gevolg van leeftijd voorkomt. Om deze reden presenteert het zich als een mogelijkheid bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer.

Een ander effect is de verhoogde concentratie van de neurotransmitter dopamine (evenals amfetaminen). Deze neurotransmitter activeert het pleziercentrum in de hersenen en helpt bij het automatisch uitvoeren van vrijwillige lichaamsbewegingen. De ziekte van Parkinson wordt veroorzaakt door een versneld verlies van de cellen die dopamine maken. Daarom is er de mogelijkheid om cafeïne te gebruiken als een therapeutisch alternatief voor cognitieve en olfactorische symptomen van de ziekte.

De stof veroorzaakt verhoogde neurale activiteit, dus de bijnier wordt misleid door te geloven dat er een noodsituatie plaatsvindt. Hiermee zijn er adrenalinestoten en als gevolg daarvan tachycardie, verhoging van de bloeddruk, metabolisme, spiercontractie en opening van de ademhalingsbuizen. Omdat het de frequentie en intensiteit van de ademhaling verhoogt, heeft het ook effecten op het ademhalingssysteem en kan het geïndiceerd zijn bij de behandeling van astma.

Hoewel cafeïne hoofdpijn veroorzaakt bij overmatig gebruik, gebruiken sommige artsen het als een methode om migraine te behandelen, omdat het de bloedvaten vernauwt die deze pijnen normaal gesproken veroorzaken. Vanwege het diuretisch effect kan cafeïne ook helpen bij het verlichten van PMS-symptomen zoals menstruatiekrampen en een opgeblazen gevoel.

Cafeïne is slecht?

Bij volwassen personen lijkt cafeïne de hersenen te beschermen tegen schade veroorzaakt door stress. Maar in het intra-uteriene leven kan het de neurale ontwikkeling van de foetus belemmeren en risicofactoren voor ziekten zoals epilepsie bevestigen.

Cafeïne wordt niet als veilig beschouwd voor kinderen en adolescenten, dus laat de kleintjes niet meer dan 100 mg van deze stof per dag binnenkrijgen.

Het gezegde luidt dat het verschil tussen gif en medicijnen de dosis is. Mensen die meer dan vijf kopjes koffie per dag drinken (meer dan 500 mg of 600 mg), kunnen bijwerkingen ervaren. Onder hen vallen de volgende op: slapeloosheid, nervositeit, opwinding, prikkelbaarheid, maagpijn door toegenomen maagsap, versnelde hartslag en spiertrillingen. Mensen die gewoonlijk geen cafeïne drinken, kunnen de negatieve effecten ervaren, zelfs bij lage doses.

Voor sommige mensen kan een kopje thee of koffie voldoende zijn voor een nacht met slapeloosheid of rusteloosheid. Factoren als lichaamsgewicht, leeftijd, medicijngebruik en gezondheidsproblemen (zoals angststoornissen) kunnen de bijwerkingen vergroten. Omdat het de hartslag verhoogt, moet het verbruik ervan worden gematigd door personen met hypertensie, coronaire hartziekte en hartritmestoornissen.

Koffie zonder angst? Mix cacao!

De remming van adenosinereceptoren heeft niet alleen positieve effecten. Adenosine is erg belangrijk voor een diepe slaap. Om deze reden kan cafeïne een negatieve invloed hebben op de motorische controle en de slaapkwaliteit, waardoor de cafeïnegebruiker de voordelen van een diepe slaap ontneemt. De volgende dag ben je moe en heb je meer cafeïne nodig om in de stemming te blijven. Deze vicieuze cirkel is niet gezond voor je lichaam.